AŞIK VEYSEL VE LEYLEKLER
Büyük halk ozanımız Aşık Veysel’in önceki şiirlerinde turnalar,keklikler,kınalı kuşlar,çicekler ve daha nice varlıklar yer alır.Leyleklerden söz etmediği görülür.Çifteler Köy Enstitüsü’nde saz bağlama öğreticisi ve halk türküleri öğretmeni olarak çalıştığı 1943-1944 yıllarında okul kütüphanesinin iç odasında,özel bir odada konuk olarak kalıyordu.
Aşık Veysel ve yanında yardımcısı İbrahim Efendi’nin kaldıkları oda ve kendilerine bakma sorumluluğu ,Okul Müdürü’müz M.Rauf İNAN ve okul idarecilerince,kütüphane görevlisi olan bana verilmişti.Aşık Veysel ve yardımcısıyla her karşılaştığımda çeşitli konular üzerinde karşılıklı tatlı konuşmalar,sözlü anlatımlar yanısıra, zihninde kurguladığı şiirleri yazdırma işlerini de severek yapardım.
1944 Nisan ayı son haftası soğuk,kar,yağmur ve fırtınalı geçiyordu.Hamidiye köyü ve okul çayırlık alanında,Seydi suyu kenarlarında ıslanan üşüyüp soğuktan buyan leylekler ölmesin diye Müdürümüz Rauf İNAN’ın buyruğuyla bütün öğrenciler topluca leylekleri inek ahırlarımıza getırdik.Leylekleri toplayıp getirme olayına başından sonuna dek ben de katıldım.Hasta ve yürüyemeyen,sürüye uyamayan bir leyleği de kucağımıza alıp bir iki arkadaş el değiştirerek leylek sürüsü ile birlikte ahıra soktuk.Leyleklere bir hafta kadar, soğuklar gecinceyedek bakıldı.Hemen her gün ahır yakınında içeriyi, onları izlerdik.
Leylek olayı Aşık Veysel’i de etkilemişti.Leyleklerin inek ahırlarına konmasından 2-3 gün sonra,bir gün kütüphanede çalışırken Aşık Veysel beni yanına çağırdı.
Bana:”Oğlum Hasan ben bugüne dek hiç leylekle karşılaşmadım.Her kuşa ait sezgim,bilgim,tahayyülatım (tasarlama gücüm) var ama,leyleği kesinlikle bilmiyorum.Ne olur,beni leyleklerin toplu bakıldığı ahıra götür.Bir tanesini tut,benim kucağıma ver de ben de leyleklerle tanış biliş olayım” dedi.Bu merak ve isteğe ben de sevindim.Öğlen yemek arasında Aşık Veysel’in koluna girip leyleklerin barındığı ahıra geldik.Gözleri hiç görmeyen Aşık Veysel hiç tanımadığı leyleklere yakın olmanın heyacanını yaşıyor ve bunu çok belli ediyordu.
Aşık Veysel i ahır kapısı boşluğunda bir sandalyeye yerleştirdik.Ben içeride sürüden görkemli bir leylek seçtim,tuttum.Leyleklerin üstleri kuruydu,beslendikleri ve korundukları için iyi ve mutlu görünüyorlardı.Getirdiğim leyleği Aşık Veysel’in kucağına koydum.Görmemesine karşın kucağını dolduran ve oldukça iriliğini ağırlığını kollarıyla hissedince önce bir ürperir gibi oldu. Aşık Veysel elleriyle leyleği çekine çekine yokladı, sevmeye başladı.Soluk hışırtılarıyla adeta leylekle konuşuyor gibi oluyordu.Bu arada leyleğin boynunu yakaladı.Bir elinin avuç icini sazın kolunda gezdirir gibi yukarıya uzattı,leyleğin gagasına getirdi.Elleriyle leyleğin boynunun ve artı gagasının da uzunluğunu anlayınca bana döndü
“Ule!… ule!… ule!…Hasan bu boyundan sonra gagasıda ne kadar da uzunmuş derken,leyleğin boynunu,başını,gagasını birkaç kez daha yokladı.Sonra,usluymuş,sakin duruyor, ben bunu çabalama zorluğu gösterecek sandım” dedi.”Bu uzun gaga ile sulardan,göllerden,bataklıklardan çayırlardan,kurbağa,çekirge,balık yavruları,su böcekleri mi topluyor?”diye sordu.
Aşık Veysel,oturduğu sandalyeden leyleğin aşağı sarkan bacaklarını elleriyle aramaya başladı.Aşağıya doğru ellerini saldı saldı ne kadar eğilebildiyse de leyleğin uzun bacaklarının,ayak paçalarına erişemedi.
Espirisi bol olan Aşık Veysel,”Uleh uleh uleh, oğlum Hasan nerede bu hayvanın bacaklarının sonu? Pençelerine ayaklarına erişmek için sandalyaden kalkıp yere mi eğileceğim ?” dedi.Yanımızda olan leyleklerin bakım sorumlusu arkadaşlar gülüşerek :”Aşık amca senin kolların kısa,onun da bacakları uzun,sandalyede otururken onun ayak uçlarına dokunamazsın.”dediler.
Aşık Veysel’in ayak bacak ararken düşmemesi için ben leyleği kucağıma aldım,ayağa kalktım.”Aşık Veysel Hocam,şimdi benim kucağımdaki leyleğin ayaklarını yokla bakalım,deyince leylek ayaklarına erişti.”Breh! Breh! Breh! Neymiş böyle uzun bacaklar.” derken leyleğin ayak tırnak pençelerini de parmaklarıyla ince ince yokladı.”Vallahi aşkolsun Tanrı’ya. Bu uzun bacaklar, bu uzun gaga, bu ağır gövdeyle nasıl uçuruyor bu hayvanı.Bu leylekler bahar ve yazda bizim ülkemizde yaşarken ,havalar soğuyunca güzün dünyanın öbür ucunda uzak ülkelere ucsuz bucaksız denizleri aşıp nasıl gidiyorlar? Hayret doğrusu…Ver şu uslu güzel garip dudaklarımızın öpücük sıcaklığını gittiği ülkelere götürsün” dedi.Leyleğin kafa, gövde ve kanatlarını severek yerine bıraktık.Daha sonra orada biz öğretmen adayı öğrencilere doğru döndü, mutlu, deneyli, sevinçli bir öğretmen, öğütlü bir baba sesiyle:”Beni çok sevindirdiniz,hayatta hiç bilmediğim,merakta kaldığım leylek varlığı, bu aziz hayvanı,bilgime,zihnime,belleğime yerleştirdiniz.Hepsinden öte onların ölmesini önlediniz,ölümden dönmelerini sağladınız.Hani siz öğretmenlik derslerinde öğrenmek için görmek elle dokunmak,tutmak duymak düşünmek, bizzat yaşamak,yaşatmak,yaparak yaşayarak öğrenmek gerekir diyorsunuz ya ben de bilmediğim göremediğim leylekler konusunu sizler, öğretmenler yoluyla öğrendim.Belleğime aldım.Bundan sonraki şiirlerimde, sözlerimde,sazımın telleri ve sesimde sizler ve leyleklerde olacak ve yaşayacaksınız.Sağolun” derken ahır dolusu leyleklere de el sallayarak okul kütüphanesi içindeki konuk odasına döndük…
10.07.2005
Hasan AYHANER
Emekli Öğretmen Eskişehir
AŞIK VEYSEL ÜZERİNE TUTUĞUM NOTLAR
“Ben gözümle değil,gönlümle görürüm” diyen koca büyük halk ozanı Aşık VEYSEL gerçek halkın öz duygusunun en temiz sesi ak, berrak sözü, nağmeleri, yüce gönlü, sazı ile birlikte bütünleşen milletçe yüreğimize seslenen en güçlü en unutulmaz halk ozanımızdır.
Aşık Veysel o halk şairleri –ozanları- yıldızlar topluluğunun en parlak ışık vereniydi.İçinde bulunduğumuz 21-20. Yüzyılımızın en usta en yüce doruğunda görünen büyük Türk ozanıdır.Tanımı, tarifi ve övgüsü zor yapılabilen, üstün değerler taşıyan büyük halk ozanımızın yanında az bir zamanda olsa onu görerek yaşamak onunla birlikte olabilmenin tadını yaşadık, mutluyuz.
Halk ozanımız ,Aşık Veysel’in sevenleri tanıyanları ve edebiyat dünyası büyükleri 1952 yılında İstanbul’da buyuk bir jübile yaptılar.Değeri ve kişiliğini tanımayanlara, bilmeyenlere öğretilmeye ,bilenler içinde bilme tanıma mutluluğunu paylaşmak için toplanıldı.Bu jübilede Aşık Veysel kutlandı.Onu sevinçle,övünçle anıyoruz
1965 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisinde Aşık Veysel için özel bir yasa çıkarılarak ana dilimize milli birliğimize yaptığı hizmetlerden dolayı kendisine “Vatana Hizmet Maaşı” bağlandı ve madalyası verildi.
21 Mart 1973 Çarşamba günü sabah seheri uç verip gün aydınlığa dönerken bir koca ulu Veysel 79 yıl yürüdüğü uzun ince bir yolun sonuna menziline varmıştı.
Yar yar yarab!… diyen sesi ve sazının ezgilerinde dile gelen yüce varlık Allah’a ulaşırken iki kapılı bir handa yani bu cihanda yürüyorum gündüz gece, uzun ince bir yolda yaşam yolunun son kapısında dostlar beni hatırlasın dedi ve hepimize el salladı, 21 mart .1973 Çarşamba günü uçtu gitti.
28.Mart 1973 Çarşamba ölümününden bir hafta sonra, Eskişehir,Süleyman Çakır Kız Öğretmen Okulu ve Eskişehir Eğitim Enstitüsü bütün öğrencileri, öğretmenleri, yönetici ve veliler okul salonunda Aşık Veysel’i anma toplantısı düzenlediler. Anlamlı konuşmalardan sonra öğretmenlerimiz Aşık Veysel’in şiirlerinden bir demet okuduktan sonra okul korosunca Aşık Veysel’den deyişler halk türküleri söylenerek anıldı.
Sonraki yıllar ve bugünde büyük ozanımız Aşık Veysel’imizi tekrar anmakla kıvaçlıyız. O’na ve sizlere saygılarımla.
16.05.2005
Hasan AYHANER
Emekli Öğretmen
Eskişehir
*İzinsiz alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, yayınlanamaz.
